YENİ BİR SOSYO-EKONOMİK YAKLAŞIM: BİLGİİZM

Tuğberk Çiloğlu

Bir üretim faktörü olarak bilginin doğası nedir ? Bilginin toplumsal sistemdeki rolünün tarihsel gelişimi nasıldır? Gelecekte nasıl bir küresel sistem ortaya çıkacak ? Üretim faktörü kontrolü ve güç olgusu arasında nasıl bir ilişki var ? Üretim faktörü kontrolünün homojen ya da heterojen dağılması bize ne anlatır ? Üretim faktörlerinin akışkanlığını (faktör mobilitesi) bize ne anlatıyor ? Analize basit bir örnekle  başlayalım.

REEL EKONOMİDE DENGELENME VE FİNANSAL PİYASALAR

Tuğberk Çiloğlu

Finansal piyasaların (para ve sermaye piyasaları)  en temel işlevi kuşkusuz ekonomide fon fazlası olan ekonomik birimlerle fon açığı olan ekonomik birimleri bir araya getirmek. Finansal piyasalar bu işlevinin yanı sıra çok önemli bir işleve daha sahip: Reel ekonomideki dengelenmeye yardımcı olmak, reel ekonomideki kaynak dağılım dengesini de hızlandırmak. Peki, güncel ekonomide tüm bu süreçler nasıl işliyor, mekanizmalar nasıl kuruluyor ? Gerçekten de finansal piyasalar bu dengelenmeyi başarabiliyor mu yoksa yeni dengesizlikler mi üretiyor ? Küresel finans sistemindeki yatırımcı algılamaları bu mekanizmaları nasıl şekillendiriyor ?

KÜRESEL YATIRIM STRATEJİLERİ

Tuğberk Çiloğlu

Küresel yatırım araçları arasında ne tür ilişkiler var ? İlişkilerin yönü ve gücü ne ifade ediyor ? Küresel süper güçlerin  makro ekonomik göstergeleri yatırım araçlarının getirilerine hangi yönde etki ediyor ? Bu bağlamda son dönemde yaşanan gelişmeler bize ne anlatıyor ? Tüm bu soruları cevapladığımızda şu sorunun cevabını biliyor olacağız: Küresel yatırım stratejileri nasıl oluşturulur ?

İlk değinmek istediğim nokta, ABD Doları   ile küresel emtia fiyatları arasındaki ilişki. Bildiğiniz gibi, bugün dünyanın en güçlü küresel rezerv para birimi Dolar. Buna bağlı olarak küresel çapta ticareti yapılan ve uluslararası piyasalarda alınıp satılan emtialar da dolar cinsinden alınıp satılıyor. Bu, şu anlama geliyor: Genellikle ABD doları ile küresel emtia fiyatları ters yönlü, yani birinin fiyatı artarken diğerinin fiyatı azalıyor. Peki, bu süreçte nedensellik ilişkisinin yapısı ne ve sürecin dinamiği nasıl işliyor?

FİNANSAL-EKONOMİK SENARYOLAR

Tuğberk Çiloğlu

Son dönemde finansal ekonomide çok kritik gelişmeler yaşandı, yaşanıyor. Petrol fiyatları, Amerikan Merkez Bankası (FED), ECB, Çin ekonomisi... listeyi uzatmak mümkün. Küresel ekonomi öylesine iç içe geçmiş durumda ki, bu olaylardan birini diğerinden bağımsız olarak değerlendirmek mümkün değil. Gelin, bu gelişmeleri analiz edelim.

2014 yılından beri baş aşağı düşen petrol fiyatları yavaş yavaş yükselmeye başladı. Nedeni ise geçtiğimiz günlerde Cezayir'de gerçekleşen toplantıda alınan petrol üretimini kısma yönündeki konsensüs kararı. Üretimi kısma süreci aniden başlamayacak, aşama aşama olacak. Bu durum aslında büyük olasılıkla petrol fiyatlarının en küçük bir üretimi kısma algısı oluşturan haber-veri sonucunda yukarı gitmesi demek.

Hatırlarsanız, petrol fiyatlarının düştüğü dönemde de buna benzer bir süreç yaşanmıştı. Sürekli olarak küresel arz fazlası gündeme gelmiş, her gündeme geldiğinde ise petrol fiyatları aşağı yönde hareket etmişti. Bu süreç şimdi tam tersi yönünde işliyor. Peki, petrol üreticilerini bu kararı almaya götüren temel neden neydi ?